Kanker en seks: een vaak verzwegen probleem

We don't talk about sex, no no...

Na kanker is het vaak moeilijk om weer een normaal seksleven te hervatten. Ondanks dat er wereldwijd miljoenen kankeroverlevenden zijn, blijft kankergerelateerde seksuele disfunctie een onderwerp waar weinig over wordt gesproken. Voor veel mensen is de impact van kanker op hun seksuele gezondheid een van de meest langdurige en stressvolle gevolgen van de behandeling. Zowel mannen als vrouwen ervaren seksuele problemen na kanker, maar deze worden vaak genegeerd of gebagatelliseerd door zorgverleners.

Een van de grootste uitdagingen voor kankerpatiënten is dat, hoewel andere bijwerkingen van de behandeling vaak verbeteren, seksuele problemen zonder behandeling kunnen verergeren. Het is dan ook van cruciaal belang om seksualiteit te beschouwen als een essentieel onderdeel van het herstelproces na kanker.

Seksuele disfunctie bij vrouwen na kanker

Vrouwen die behandeld zijn voor borstkanker, gynaecologische kanker of andere vormen van kanker, ervaren vaak ingrijpende veranderingen in hun seksuele functie. Van vaginale droogheid en pijn bij het vrijen tot verlies van seksuele interesse, deze problemen kunnen jaren na de behandeling aanhouden. Behandelingen zoals chemotherapie en hormoontherapie kunnen leiden tot vroege menopauze en genitale ongemakken.

Naast de fysieke symptomen, kan het verlies van lichaamsbeeld na operaties, zoals een borstamputatie, diepe emotionele littekens achterlaten. Dit heeft een direct effect op de seksuele zelfwaardering en het vermogen om intimiteit te ervaren. Vrouwen kunnen zich minder aantrekkelijk voelen en zich terugtrekken uit seksuele relaties, wat leidt tot gevoelens van isolatie en verdriet.

Seksuele disfunctie bij mannen na kanker

Mannen die behandeld zijn voor prostaatkanker, longkanker of darmkanker, ervaren vaak erectiestoornissen, minder zin en verminderd orgasmevermogen. Behandelingen zoals chirurgie, radiotherapie en hormoontherapie kunnen blijvende schade aanrichten aan de seksuele functie. Zelfs als "zenuwsparende" operaties worden uitgevoerd, is herstel vaak langdurig en niet gegarandeerd.

Naast fysieke veranderingen ervaren veel mannen ook psychologische effecten, zoals een verminderd gevoel van mannelijkheid en seksuele identiteit. Het verlies van ejaculatie en erectie kan niet alleen lichamelijk storend zijn, maar ook gevoelens van schaamte en onzekerheid veroorzaken, wat de intimiteit met een partner verder kan verstoren.

Het belang van psychologische ondersteuning en communicatie

De psychologische impact van kanker op seksualiteit is enorm, en het gebrek aan communicatie rond deze problemen maakt het nog moeilijker. Veel patiënten voelen zich beschaamd of denken dat seksuele problemen gewoon een "kostenpost" van kanker zijn. Dit leidt vaak tot stilzwijgen in relaties en een terugtrekking uit intimiteit.

Het is van essentieel belang dat zowel patiënten als hun partners openlijk over hun gevoelens en zorgen kunnen praten. Therapie kan hierbij helpen door ruimte te bieden voor emotionele verwerking en praktische oplossingen voor seksuele problemen. Het is belangrijk dat beide partners zich gesteund voelen en dat er een gezamenlijke inspanning wordt geleverd om nieuwe manieren van intimiteit te ontdekken.

Hoe herstel je seksuele gezondheid na kanker?

1. Medische behandelingen: Erectieproblemen bij mannen kunnen worden behandeld met medicijnen zoals Viagra, injectietherapie of vacuümpompen. Vrouwen kunnen baat hebben bij glijmiddelen, vaginale moisturizers of hormoonvervangende therapieën, afhankelijk van hun medische geschiedenis.

2. Fysiotherapie: Bekkenbodemfysiotherapie kan zowel mannen als vrouwen helpen bij het verbeteren van de seksuele functie, vooral als er sprake is van spierzwakte of pijn in het bekkengebied.

3. Seksuologische of therapeutische begeleiding: Seksuologische en/of relatietherapie kunnen helpen bij het omgaan met de seksuologische, psychologische en relationele impact van kanker op seksualiteit.  Open en eerlijke gesprekken over seksualiteit zijn cruciaal voor het herstel van intimiteit. Samen nieuwe vormen van intimiteit ontdekken, zoals niet-penetratieve seks of sensate focus-oefeningen, kan helpen om de druk op prestaties te verminderen en nieuwe manieren van seksuele bevrediging te ontdekken.

Conclusie

Seksualiteit na kanker is complex en uitdagend, maar het is belangrijk te weten dat herstel mogelijk is. Door medische, psychologische en relationele ondersteuning te combineren, kunnen kankeroverlevenden opnieuw bevrediging en intimiteit vinden in hun leven. Heb jij te maken gehad met seksuele problemen na kanker? Deel je ervaringen hieronder en help anderen in hun reis naar herstel.