Libido ontmaskerd:
De complexiteit van seksueel verlangen

Verlangen

Seksueel verlangen, vaak aangeduid als "libido", verwijst naar de natuurlijke behoefte of drang om seksuele activiteit te ervaren. Dit verlangen wordt vaak onterecht gezien als iets dat vastligt in de biologie van een persoon. Traditioneel werd libido sterk gekoppeld aan de productie van hormonen zoals testosteron en oestrogeen, wat leidde tot de opvatting dat het een relatief constant gegeven was.

 

Echter, recente wetenschappelijke inzichten wijzen op een veel complexer beeld. Terwijl hormonen zeker een rol spelen, blijkt dat seksueel verlangen ook sterk beïnvloed wordt door psychologische, emotionele en sociale factoren. De opvatting dat libido een vaststaand iets is, wordt steeds meer in twijfel getrokken door onderzoekers die laten zien dat het verlangen naar seks een dynamisch proces is, afhankelijk van tal van invloeden.

Libido als een dynamisch proces

Traditionele theorieën over libido beschrijven het vaak als een fenomeen dat voornamelijk door hormonen wordt aangedreven, met testosteron en oestrogeen als de belangrijkste spelers. Dit idee heeft zijn oorsprong in de psychoanalytische theorieën van Freud, die libido beschouwde als een fundamentele energie die voortkomt uit seksuele driften. Dit klassieke perspectief heeft veel invloed gehad op hoe we over seksueel verlangen denken. Vaak worden mensen in twee categorieën ingedeeld: degenen met een "hoog libido" en degenen met een "laag libido", gebaseerd op wat er in hun lichaam gebeurt.

Deze reductieve benadering wordt echter steeds kritischer bekeken door hedendaagse seksuologen en psychologen, die benadrukken dat het begrip veel ingewikkelder is.

 

Verder lezen over de mythes rond libido: klik hier

De essentiële rol van context

Een cruciaal inzicht, gepresenteerd door onderzoekers zoals Rosemary Basson, is dat seksueel verlangen sterk afhankelijk is van de context. In plaats van seksueel verlangen te beschouwen als een autonoom, hormonaal gestuurd proces, laten verschillende factoren zoals relaties, emotionele verbinding, stress en sociale verwachtingen een belangrijke invloed zien op hoe mensen hun seksuele verlangen ervaren.

 

Basson introduceert in haar "Responsive Desire"-model (2000) het idee dat veel mensen, vooral vrouwen, niet altijd spontane seksuele verlangens ervaren. In plaats daarvan kan seksueel verlangen zich ontwikkelen in reactie op positieve seksuele ervaringen, in tegenstelling tot een spontane, innerlijke drang zoals in traditionele modellen wordt gesuggereerd.

Meerdere facetten van seksueel verlangen

Onderzoekers hebben aangetoond dat er geen uniforme definitie van libido is; mensen ervaren seksueel verlangen op verschillende manieren. Dit kan variëren van spontaan verlangen dat zonder enige aanleiding ontstaat, tot responsief verlangen dat pas naar voren komt bij bepaalde seksuele prikkels.

Libido als sociaal construct

Sommige onderzoekers stellen zelfs dat "libido" grotendeels een sociaal construct is. De verwachtingen rondom seksueel verlangen zijn onderhevig aan culturele en historische invloeden. Wat als een "normaal libido” wordt beschouwd, kan variëren tussen verschillende samenlevingen en is sterk beïnvloed door sociale normen, media en culturele opvattingen over seksualiteit.

 

De sociologen John Gagnon en William Simon schreven in de jaren '70 over de "script theory," waarin zij aangeven dat veel van wat we als seksueel verlangen beschouwen, sterk bepaald wordt door sociale scripts. Deze scripts stellen richtlijnen voor wat als gepast of verwacht gedrag wordt gezien op het gebied van seksualiteit, en beïnvloeden zo ook onze eigen ervaringen van libido.

Het Non-Libido Model

Een recentere ontwikkeling in de discussie over libido komt vanuit de asexuele gemeenschap. Hieruit blijkt dat sommige individuen helemaal geen seksueel verlangen ervaren, wat aangeeft dat libido niet een universele eigenschap van de mens is, maar een zeer persoonlijke ervaring. Onderzoek naar aseksualiteit, zoals uitgevoerd door Anthony Bogaert, toont aan dat er groepen zijn die weinig tot geen seksueel verlangen ervaren, wat niet per se een indicatie van pathologie is. Dit benadrukt dat het concept van een "universeel libido” te beperkt is om de diversiteit van menselijke seksualiteit te vangen.

 

Conclusie:

Libido moet niet worden gezien als een statisch biologisch gegeven; het is eerder een complex fenomeen dat wordt beïnvloed door een verscheidenheid aan factoren, zowel biologisch als psychologisch, relationeel en sociaal. De hedendaagse wetenschap pleit ervoor om de zoektocht naar een universele norm voor seksueel verlangen los te laten, en in plaats daarvan te erkennen dat de ervaring van libido sterk varieert tussen individuen en contexten.

 

Dit artikel werd geschreven door Chayenne Krupa, klinisch seksuoloog bij Konektis

Bronnen

  • Nagoski, E. (2015). Kom als jezelf.
  • Basson, R. (2000). Women's Sexual Desire: Disordered or Misunderstood? Journal of Sex & Marital Therapy, 26(4), 329-340.
  • Chivers, M. L. (2010). Arousal and Sexual Desire: What’s the Connection? The Journal of Sexual Medicine, 7(Suppl 5), 237–254.
  • Gagnon, J. H., & Simon, W. (1973). Sexual Conduct: The Social Sources of Human Sexuality. Aldine Publishing Company.
  • Bogaert, A. F. (2012). Understanding Asexuality. Rowman & Littlefield.