Hymen: de misvattingen over het 'maagdenvlies'

Het 'maagdenvlies', ook bekend als het hymen, is een dunne weefsellaag die gedeeltelijk de vaginale opening bedekt. Ondanks zijn culturele betekenis als symbool van maagdelijkheid, heeft het maagdenvlies geen biologische functie. In de loop der jaren zijn er veel misvattingen ontstaan over wat het maagdenvlies is en hoe het functioneert, maar wetenschappelijk gezien is het belangrijk om de feiten te begrijpen.

Wat is het hymen?

Het maagdenvlies is een dunne, elastische membraan dat gedeeltelijk de opening van de vagina bedekt. Het is niet volledig gesloten, omdat het menstruatiebloed erdoorheen moet kunnen stromen wanneer een meisje de puberteit bereikt. Het hymen verschilt sterk van persoon tot persoon in vorm, grootte en dikte. Bij sommige vrouwen is het bijna volledig afwezig, terwijl het bij anderen meer prominent aanwezig kan zijn. Er zijn verschillende vormen van het maagdenvlies, elk met unieke eigenschappen.

De structuur van het hymen is gelijkaardig aan de binnenkant van je kaak. Voel maar eens met je tong.

Verschillende typen hymen

Er zijn verschillende vormen van het hymen, waaronder:

- Annulair hymen: Dit is de meest voorkomende vorm. Het is ringvormig en omringt de vaginale opening, waarbij het een deel van de opening bedekt maar voldoende ruimte laat voor menstruatiebloed om te passeren.

- Septate hymen: Bij een septate hymen loopt er een weefselstreng door het midden van de vaginale opening, waardoor deze in twee delen wordt gesplitst. Dit kan ongemakkelijk zijn bij het gebruik van tampons of tijdens penetratie, maar kan eenvoudig worden gecorrigeerd door een kleine chirurgische ingreep.

- Imperforate hymen: Een imperforate hymen is een zeldzame aandoening waarbij het maagdenvlies de vaginale opening volledig blokkeert. Dit kan problemen veroorzaken omdat het menstruatiebloed niet kan ontsnappen, wat leidt tot opstapeling van bloed in de vagina en de baarmoeder. Dit kan medische interventie vereisen om het hymen operatief te openen.

- Microperforate hymen: Een microperforate hymen heeft slechts een zeer kleine opening, waardoor menstruatiebloed kan passeren, maar het kan penetratie en tampongebruik moeilijk of pijnlijk maken. Dit type hymen kan ook chirurgisch worden aangepast om de opening te vergroten.

Maagdelijkheid

Het hymen wordt vaak gezien als een teken van maagdelijkheid, maar deze opvatting is misleidend. Bij veel vrouwen blijft het hymen intact of wordt het slechts gedeeltelijk gescheurd tijdens de eerste keer seks, en het is niet ongewoon dat vrouwen geen bloedverlies ervaren. Meer zelfs, zo'n eerste keer seks hoort helemaal geen pijn te doen. Het doet vaak wel pijn, maar dat is vooral omdat er te snel wordt overgegaan tot penetratie en er onvoldoende ontspanning is.

Statistieken tonen aan dat ongeveer 50% van de niet-migrantenpopulatie bloedverlies heeft bij de eerste keer seks, terwijl dit percentage stijgt tot 80% bij mensen met een migratieachtergrond. Het hymen kan echter ook scheuren door andere activiteiten, zoals sport, fietsen of het gebruik van tampons, zonder dat er sprake is van geslachtsgemeenschap.