Over Esther Perel & Stereotypen die nooit helemaal kloppen (Cindy)

Ik leerde in 2013 Esther Perel kennen dankzij haar boeiende Ted-talk over "The secret of desire". Niet veel later las ik haar boek met de inspirerende naam "Erotische intelligentie". Enkele jaren later betrap ik me er op dat ik af en toe nog eens in het werk van Perel duik, en vorig jaar mocht ik me even verplaatsen naar haar therapiekamer dankzij haar podcast "Where should we begin"

Wat is jouw beeld van een (relatie)begeleiding? Wat heeft dit beeld bepaald? Een eerdere ervaring? Een ervaring van iemand die je kent? Of misschien wel het beeld dat we zien in de media?  

Mijn beeld van therapie? Dat werd in mijn adolescentie volledig bepaald door de media. De oudere man die met gekruiste benen achterover leunen in de fauteuil knikt, 'hmhm' zegt, en af en toe iets neerkribbelde op een blaadje papier. De 'cliënt' die vertelt terwijl hij/zij in de zetel ligt, of het koppel dat roepend met gekruiste armen naast elkaar in diezelfde zetel zit.

Het is een ontzettend stereotiep beeld (veelal van de psychoanalyticus) dat, zo heb ik ondertussen ontdekt, toch vaak ver van de waarheid ligt.

Wanneer ik als hulpverlener in 2009 startte merkte ik dat ik geenszins aan dat stereotiep beeld voldeed, en niet alleen omdat ik een jong -spring in't veld- veulen was. Mijn begeleidingen gingen vaak hand in hand met humor, oprechtheid, samenwerking. 

Dat vind ik net zo fijn aan Perel. Een dame met humor, die oprecht luistert, niet veroordeelt, en andere perspectieven durft aanreiken. Ze raakte bovendien ook het thema aan dat in vrijwel al mijn begeleidingen op een gegeven moment naar de oppervlakte kwam, en waar ik gedurende mijn studie nooit een les over had gezien: seksualiteit en relaties in de ruime zin van het woord.  Ik was op dat moment reeds een therapie-opleiding aan het volgen aan de Educatieve academie, en besloot, mede dankzij Perel, mijn postgraduaat tot seksuologische hulpverlener te behalen. Mijn honger naar kennis was altijd al groot. Perel wakkerde dat vuur alleen maar verder aan en zo heb ik jaren later al heel wat opleidingen genoten en boeken verorberd. Maar ik heb vooral ook al heel wat mogen samenwerken met mensen.

In contrast met dat stereotiepe beeld dat ik als adolescent namelijk had met therapeuten, zijn de meeste hulpverleners in de eerste plaats ook vooral mensen. We zijn mensen met een hart voor andere mensen, die op een gegeven moment het besluit nemen in hun leven dat ze daar alsmaar meer over wilden gaan leren.  Dat is alleszins waarom ik het deed, en 12 jaar later volg ik dus nog steeds opleidingen en verdiep ik me bijgevolg ook nog steeds in literatuur over mijn vakgebied.  Niet omdat het 'moet', wel omdat net hier mijn passie ligt. 

Perel haar werk is voor mij één en al eerbetoon aan de passie voor het werken met mensen. In haar podcasts schetst ze hier een mooi beeld van. De koppels die bij Perel in de therapiekamer zitten, delen hun kwetsbaarheden met de luisteraar van de podcasts. En uit deze kwetsbaarheden komt de kracht en schoonheid van een authentiek verhaal, een gezamenlijke zoektocht, een voelbare verbondenheid, heel fel naar boven. Het ontroert me, keer op keer, en net daarin vind ik ook de schoonheid van mijn werk.

Deze podcast biedt echter meer dan een unieke manier om een duidelijk beeld te krijgen van relatietherapie. Het biedt daarnaast eveneens een ruimer perspectief en iets wat auteur James Baldwin in 1963 reeds mooi omschreef:

"You think your pain and your heartbreak are unprecedented in the history of the world, but then you read. It was Dostoevsky and Dickens who taught me that the things that tormented me most were the very things that connected me with all the people who were alive, or who ever had been alive. Only if we face these open wounds in ourselves can we understand them in other people."

Baldwin verwijst naar enkele bekende schrijvers en ik pas dit, anno 21e eeuw, graag ruimer toe dan louter in literatuur. 

Een lied, een film, een gedicht, een mythe, een schilderij, een sprookje, een verhaal dat iemand aan je vertelt. 

Ik denk hierbij spontaan aan de prachtige vertolking van Joaquin Phoenix in The Joker waarbij het levensverhaal van dit iconische persona met een vereeuwigde lach, je letterlijk naar de keel kan grijpen; de pijn die door merg en been kan gaan wanneer we zien hoe ouders hun kind verliezen in The broken circle breakdown; de chaos en wanhoop die alomtegenwoordig aanwezig lijkt te zijn bij het aanschouwen van Picasso's Guernica; ... 

Het laat ons toe om heel even de wereld van een ander te betreden en vervolgens te merken dat in alle diversiteit een herkenbaarheid schuilt.  Het staat ons toe om in verbinding te gaan met een ander, en moge dat net hetgene zijn waar wij onze praktijk naar hebben vernoemd.  Verbinding.

Als ik dan toch 1 miniscuul puntje van kritiek zou geven op de podcasts, dan gaat het over het versneld weergeven van de mooie trajecten die de koppels bij Perel afleggen.  Dit in acht genomen geloof ik dat de podcast van Perel een ontroerende reeks van verhalen uit therapie is dat een correcte weerspiegeling is van wat er in therapie kan worden besproken en verwezenlijkt. 

Hier vind je de podcasts van "Where should we begin?".

Indien je graag meer hoort van Esther Perel geef ik graag de links naar haar Ted-talks mee:   

• Het geheim van verlangen in een lange termijnrelatie
• Ontrouw herbeschouwd: een talk voor iedereen die ooit heeft liefgehad

Cindy voor Konektis